Korzenie indyjskiej muzyki, teatru i tańca tkwią w Traktacie o Teatrze – Natjaśastrze z III wieku naszej ery. Autorstwo przypisuje się wieszczowi Bharacie. Według mitu tłumaczącego powstanie Natjaśastry bogowie zgłosili się na najpotężniejszego spośród siebie – do boga Brahmy – z prośbą, żeby stworzył dla nich jakąś rozrywkę, coś, co było przyjemne dla oka i ucha. Bóg Brahma odpowiedział na ich prośby i z czterech Wed (czyli najstarszych tekstów indyjskich uznawanych za „objawienie” inspirowane przez bogów, które powstawały najpewniej między XII a IV w. p. n. e.) wziął cztery najważniejsze rzeczy: gest, słowo, śpiew i smak – i stworzył z nich piątą Wedę, czyli właśnie Natjawedę, Natjaśastrę.
Bharatanatyam
Historycznie taniec bharatanatyam jest związany ze świątynią. Początko znany był pod nazwą sadir i zajmowały się nim specjalnie poświęcone mu i przypisane danej świątyni tancerki – dewadasi. Za panowania na południu Indii dynastii Ćolów (IX – XII w.) cieszyły się one powszechnym szacunkiem. Taniec przez nie wykonywany zyskał również popularność na dworze królewskim (tancerki przebywające w pałacu znane były jako radźadasi). Jeszcze na przełomie XIX i XX wieku taniec był prawie wyłącznie domeną dewadasi. Jednak w pewnym momencie nastąpił upadek ich pozycji i rozpoczęła się publiczna kampania na rzecz zakazania ich działalności. Apogeum tej „krucjaty” przypada na panowanie brytyjskie w Indiach (1858–1947 r.).
Szczęśliwie jednak znalazły się osoby, które podjęły wysiłek ponownego zainteresowania ludzi tańcem sadir i przywrócenia mu dawnej świetności. W 1930 r. zainteresowany tańcem prawnik z Tamilnadu, Krishna Iyer, żeby uniknąć złych skojarzeń, ukuł dla tańca sadir nową nazwę – „bharatanatyam”. Istnieje kilka wersji ją tłumaczących. Jedna z nich wywodzi ją od imienia legendarnego wieszcza Bharaty (autora Natjaśastry), inna od nazwy Indii (Bharata). Inna tłumaczy, że jest to akronim utworzony z trzech terminów określających trzy podstawowe składniki tego tańca: „bha” od bhawa (nastrój, emocja), „ra” od raga (melodia) i „ta” od tala (rytm). „Natya" znaczy „taniec”.
Nazwę „bharatanatyam” spopularyzowała Rukimini Devi (1904-1986) – niezmiernie ważna postać w historii bharatanatyam. Jest ona autorką wielu zmian i innowacji w tym tańcu, a w 1936 r. założyła w Madrasie własną szkołę pod nazwą Kalakszetra (jest to obecnie również nazwa stylu bharatanatyam, który został ukuty właśnie tam). W Kalakszetrze zaczęto również zwracać uwagę na nauczanie teorii tańca, przekazywano uczniom wiedzę zawartą w wybranych fragmentach Natjaśastry i Abhinajadarpany.
W XX wieku taniec bharatanatyam zaczął być traktowany jako wyrafinowana i skomplikowana forma tańca artystycznego. Dziś jest popularny i tańczony na całym świecie, niezmiennie zachwyca swą oryginalnością i temperamentem.
